Sama śmierć

„Samo życie. 6 książek non-fiction pod choinkę” – pod takim tytułem „Gazeta Wyborcza” (17 grudnia), a konkretnie red. Michał Nogaś poleca (!) „doskonałe reportaże 2019”. Książki, rzeczywiście, znakomite, dwie wychwalałem pod niebiosa w „Polityce”, ale jest jedno ale: wszystkie książki rekomendowane dotyczą śmierci, ociekają krwią, dlatego tytuł „Samo życie” jest mylący. To raczej sama śmierć. Tych sześć książek razem to kałuża krwi pod choinką. Każda osobno jest OK, ale razem, jako cały zbiór, bez innych, po prostu ociekają krwią. Oto wybór red. Nogasia w skrócie.

Katarzyna Kobylarczyk, STRUP. 40 lat po śmierci dyktatora Franco ciągle mówi się o zbrodniach wojny domowej z lat 1936-39. Lekarze i krewni dokonują ekshumacji ciał cywilnych ofiar na własną rękę. Opowieść o tym, jak historia potrafi niszczyć życie kolejnym pokoleniom.

Grzegorz Gauden, LWÓW.  KRES ILUZJI. O POGROMIE LISTOPADOWYM 1918. Jak żołnierze polskiej armii, która wkroczyła do Lwowa w listopadzie 1918 r., rabowali żydowskie mieszkania i sklepy,  mordowali, gwałcili. Żadnego z dowódców, którzy zachęcali do pogromu, nie ukarano.

Ewa Winnicka, Dionisios Sturis. GŁOSY. CO SIĘ ZDARZYŁO NA WYSPIE JERSEY. Polski emigrant „zabił  nożem sześć osób – żonę, dwójkę dzieci,  teścia, przyjaciółkę domu i  jej córkę”. Ważny głos o przemocy domowej. Jedna czwarta wszystkich ofiar przemocy wśród imigrantów na Wyspach Brytyjskich to Polki.

Cezary Łazarewicz, NIC OSOBISTEGO. SPRAWA JANUSZA WALUSIA. Imigrant z Polski w Afryce Południowej z zimną krwią zamordował w 1993 r. Chrisa Haniego, działacza partii komunistycznej, jednego z najbliższych współpracowników Nelsona Mandeli w walce z apartheidem. Dzisiaj w Polsce niektórzy wielbiciele Walusia otaczają go kultem i widzą w nim ostatniego „żołnierza wyklętego”.

Paweł Piotr Reszka. PŁUCZKI. POSZUKIWACZE ŻYDOWSKIEGO ZŁOTA. Jak po zakończeniu II wojny mieszkańcy terenów bezpośrednio graniczących z obozami w Bełżcu i Sobiborze przekopywali ziemię w poszukiwaniu kosztowności przy ciałach ofiar Zagłady.

Joanna Gierak-Onoszko. 27 ŚMIERCI TONY’EGO OBEDY. Czy potomkowie Pierwszych Narodów terytorium Kanady, które podbito, skolonizowano, ubezwłasnowolniono, ofiary ludobójstwa, prowadzonej przez dekady eksterminacji – doczekają sprawiedliwości? Książka „chwyta za gardło i kładzie na łopatki”.

Wesołych świąt – chciałoby się powiedzieć po lekturze tego menu. Ale może warto się zastanowić, dlaczego gwałt i przemoc odgrywają taką rolę w naszej kulturze? Czy tylko dlatego, że najlepiej się sprzedają? Rynek dyktuje tematy autorom, jurorom, redaktorom? Czy poza nimi nie ma już reportaży godnych uwagi? Czy też redaktor ma taki gust? Czy wreszcie śmierć to najlepszy temat na święto narodzenia?

Zaproszenie
Dr Anna Materska-Sosnowska (politolog z UW, znakomita komentatorka), Bogusław Chrabota (niemniej doskonały redaktor naczelny „Rzeczpospolitej”) i Marek Ostrowski (wieloletni korespondent zagraniczny PAP, od lat związany z „Polityką”) będą naszymi gośćmi w TOK FM. Niedziela 22 grudnia, godz. 10:05. Zapraszam odświętnie!